Sjaan For President

Sjaan was bij mij op school de schoonmaakster. Elke dag aan het werk in een groot gebouw , 3 verdiepingen , veel lokalen, kamers , toiletruimtes , vaklokalen etc. Heel bewerkelijk dus om schoon te houden. Ze maakte dat niet in haar eentje schoon; ze had hulp van een paar medewerkers. Sjaan was wel de baas. Ze had dat van nature. Een beetje volks type, haar stevig in een knot opgebonden, geen blad voor de mond, echt het prototype van de Rotterdamse niet-lullen-maar-poetsen-type.  Ze had goed de wind eronder. Schoonmaken was een vak! Ze schepte er genoegen in dat het goed gebeurde. Haar onderdanen moesten het niet in hun hoofd halen de kantjes er af te lopen, want dan kregen ze de volle laag. En hoe streng ze ook was, toch was ze heel hartelijk en eerlijk. 
Schoonmaken gebeurde aan het einde van elke dag. Sjaan kwam altijd wat eerder, want dan kon ze even controleren of de leerkrachten en assistentes er niet een bende van hadden gemaakt. En o wee als je het aanrecht niet leeg had. Of de prullenbakken niet gebruikt. Of de vloer niet vrij had gemaakt van allerlei  prullerige dingen die het vegen zouden bemoeilijken. Of je nou assistent of directeur was maakte niet uit: ze sprak je altijd direct er op aan. Zij had ook haar trots en daar moest je niet mee spotten. 


Dit is al weer vele jaren geleden. In de laatste jaren voor haar pensioen merkte ze al dat het vakmanschap van de schoonmaker steeds verder uitgehold werd. Het bedrijf waar ze voor werkte sloot steeds scherpere contracten af met de beheerders van het gebouw. Het kon altijd goedkoper en het moest altijd beter. Op papier dan. Ik maakte mee dat regelmatig een schoonmaakinspecteur mee liep en een stopwatch gebruikte om op de seconde nauwkeurig te meten hoe lang de schoonmaakhandelingen duurden. En dan wist je al: het volgende contract was weer goedkoper. En telkens weer andere schoonmaaksters uit allerlei landen. Want die waren goedkoper. 


En toen ging Sjaan met pensioen. Er werd gelukkig een afscheidsreceptie voor haar georganiseerd. Niet door het schoonmaakbedrijf waar ze voor werkte..nee, door de school en revalidatiecentrum waar ze al die jaren voor schoongemaakt had. Tijdens de receptie voelde iedereen al haarfijn aan: het vertrek van Sjaan betekende het einde van een tijdperk. En het zou nooit meer het zelfde worden. 


Nu, vele schoonmakers later , waar je niet eens een gesprek mee kán voeren omdat ze geen woord Nederlands verstaan. Ze zouden er ook geen tijd er voor hebben, want die stopwatch is er nog steeds. Opschieten, opschieten, sneller , sneller...goedkoper, goedkoper.  
En waar is de baas? Die baas is er wel maar niet zichtbaar meer. Die zit ergens op een kantoor achter een PC. Vanachter een dashboard met allemaal getallen legt hij de figuurlijke zweep over al die schoonmakers. 
De manager , losgezongen van de realiteit. Dénkt dat er goed wordt schoongemaakt want: er komen geen klachten meer van de klanten. 
Maar met die klanten worden geen echte gesprekken meer gevoerd. En die klanten hebben wel in de gaten dat schoonmakers ondertussen de meest ondankbare en slecht betaalde baan hebben...daar kun je alleen maar medelijden mee hebben. De meesten voelen wel aan dat klachten worden vertaald in het nog verder naar beneden trappen van schoonmakers.


Maar nu is het genoeg. Schoon genoeg. Schoonmakers staken voor betere arbeidsvoorwaarden. En terecht. Vakbonden en socialistische partijen gaan voor hen op de bres. Maar ze hebben het tij niet mee. In de 'moderne Westerse wereld' waait nog de gure wind van 'wetenschappelijk manager' Taylor. Taylor is de man van de stopwatch.
Al lang geleden gestorven, maar hij leeft nog steeds voort. 


En dan zie ik Mitt Romney op televisie. Bezig met zijn opmars naar het presidentschap van Amerika. Romney is Taylor. Met de stopwatch in de hand , alleen maar oog voor de superrijken. Een gruwelijk vooruitzicht als hij president zou worden. Was Sjaan nou maar op de goede plek en op het juiste moment. Sjaan for president! ...jaaaaaah...goeie ouwe Sjaan zou hem wel op z'n nummer hebben gezet. Achter de zwabber jij! en nu : werken. En dan bedoel ik: écht werken!