zondag 2 oktober 2011

Breinkracht in het onderwijs(3)

Mythbusters in psychology




Het woord 'mindset' is zo'n alledaags woord. Een leenwoord uit de Engelse taal waar eigenlijk geen goed Nederlands woord voor te bedenken valt...of denken we dat 'breinsysteem' snel een geaccepteerd woord zal worden?  
Hoe dan ook: we gebruiken het woord om aan te duiden dat iemand op een bepaalde manier denkt, hoe hij of zij in het leven staat, of het glas 'half vol' dan wel 'half leeg' is. Correct!  Maar het woord zegt niet precies wat voor sóórt denken er aan gekoppeld is.
Mindset verwijst alleen maar naar gedrag en houding van een persoon en daarbij heeft het blijkbaar iets te maken met het brein.


Onlangs las ik een boek over mindset. Het was van Carol Dweck, een psychologe verbonden aan de Stanford University. Zij is o.a. bekend geworden door onderscheid te maken tussen verschillende soorten mindset: de 'fixed mindset' en de 'growth mindset'.
Voordat je verder leest daag ik je uit om een eenvoudig testje te doen op de site van 'mindsetonline'. Of je aan het eind van de vragenserie het boek 'Mindset' wil kopen, moet je natuurlijk zelf weten, maar interessant is om voor je zelf na te gaan hoeveel van je antwoorden thuishoren in de categorie van 'fixed mindset' en hoeveel in 'growth mindset'. 
Mensen met een growth mindset hebben doorgaans meer succes in het leven. Zij zijn uit op méér willen weten en kunnen, daarmee veel meer gericht op 'leren' en 'groei'. De 'wilskracht' is sterker om iets te leren en daarmee is de kans ook groter om succesvol te zijn. 


De mythe 
Met intelligentie word je geboren; je hebt een bepaald niveau en daar kun je nooit meer wat aan veranderen. Talent hebben of ergens 'aanleg' voor hebben: je kunt er weinig aan veranderen. De IQ-test is een meting voor het leven.


Carol Dweck is één van de 'mythbusters' binnen de psychologie. Zij richt zich daarbij op de 'mindset'; het accent ligt dan vooral op de wilskracht van een bepaald type mens. Maar met alleen de 'wil' kom je er nog niet: er is nog een ander, niet minder belangrijke factor: oefenen, oefenen en nog eens oefenen!


In mijn vorige blogs noemde ik al dat het brein nogal 'plastisch'is...het past zich aan naargelang de omstandigheden veranderen. Steeds meer wetenschappers komen met allerlei bewijzen dat talent en aanleg vooral een kwestie van 'discipline' en 'veel oefenen' is.  Coert Visser heeft een artikel geschreven over een van die wetenschappers: Anderson Ericsson. Zijn '10.000-uren-regel' zegt dat mensen die op een bepaald terrein wereldklasseniveau hebben behaald daar ongeveer 10 jaar zeer intensief voor geoefend hebben. Het heeft te maken met de stof 'myeline' dat zich in de hersenen om neuronen wikkelt als er verbindingen worden aangelegd. Hoe meer verbindingen , hoe meer myeline en hoe sneller de verbindingen werken. In feite is dat wat er op biochemisch niveau in de hersenen zich afspeelt als we trainen , oefenen ..oftewel: leren.


Aha! Voor 'leren' moet je dus wilskracht hebben én je moet goed oefenen. Wel, niks nieuws onder de zon toch? Dat wisten we eigenlijk allemaal al. Dus: allemaal terug naar school en er voor zorgen dat de leraren de kinderen goed motiveren en veel laten oefenen. 
Maar daar begint het probleem: in de afgelopen eeuwen heeft de mythe van 'aanleg hebben die je met geboorte mee krijgt' zich nogal hardnekkig genesteld in het onderwijssysteem. Kinderen krijgen steeds meer toetsen te maken die een graadmeter moeten zijn van de onderwijsresultaten en daarmee...ai ai ai...het leerniveau van het kind! En nog erger: als ook intelligentietesten worden afgenomen ( met name een verplichte kuur in het speciaal onderwijs ) zijn kinderen voor het leven vastgeketend aan een intelligentieniveau waar je nooit meer bovenuit komt. Het zal je als kind maar gezegd worden dat je 'aan je plafond zit'! Dan vergaat toch alle lust om je best nog te doen? Je kunt tóch niet 'hoger'. Ik moet bekennen dat ik zelf menig maal als leerkracht die uitspraak deed ...maar gelukkig heb ik een 'growth mindset' ( denk ik, hoop ik) en heb ik nu geleerd dat een brein ook 'maakbaar' is. 


Wat ons in het onderwijs te doen staat is alle leerkrachten er van doordrongen te laten zijn dat zij zelf nooit uitgeleerd zijn en dat het ook geldt voor hun leerlingen. Kinderen hebben van nature een leergierig karakter....en op de een of andere manier zorgt 'het systeem van onderwijs' er voor dat we hen het willen leren 'áfleren'. Daarover de volgende keer meer. Als opmaat hierbij een animatie van weer zo'n mythbuster : Sir Ken Robinson "Changing Education Paradigms















Geen opmerkingen:

Een reactie posten